Essentaksterfte
Al een paar jaar rukt essentakkensterfte op in Europa en Nederland. Tegen deze boomziekte is tot nu toe niets te doen. De takken van essen sterven door een schimmel af. Uiteindelijk kan de hele boom of grote delen van de boom doodgaan. In Zwolle gaan we over tot kap wanneer de boom zwaar door de ziekte is aangetast en de kroon zich niet meer kan herstellen. In of vlakbij woongebieden kunnen de zwaar aangetaste bomen voor gevaar zorgen voor bewoners en weggebruikers. Op deze pagina vindt u informatie over de aanpak van de Essentaksterfte in Zwolle.
In 2022 hebben we alle essen in de stad beoordeeld op essentaksterfte. De inspectie heeft 201 zwaar zieke essen opgeleverd. Deze zieke bomen moeten we helaas kappen. In verband met het broedseizoen voert ROVA het werk vóór 15 maart 2022 uit.
Zieke essen beoordelen
We beoordelen zieke essen in augustus/september. In deze periode levert de inspectie van de bomen een nauwkeuriger beeld op over de aantasting van essentaksterfte. In deze periode laat het ziektebeeld zich het beste zien. Hierdoor kunnen we het probleem gerichter aanpakken en zorgt ons werk ook voor minder overlast voor de buurt.
Waar staan zieke essen in Zwolle?
Ieder jaar beoordelen we alle essen op essentaksterfte en de ernst van de ziekte. Op de onderstaande kaart ziet u de huidige situatie van essen in de stad. Voor een legenda klikt u op de twee pijltjes (>>) linksboven op de kaart.
Nieuwe bomen
Na de kap gaan we in de meeste gevallen nieuwe bomen planten in de straat. We kiezen dan nieuwe verschillende soorten bomen, die niet bevattelijk zijn voor boomziekte. Het planten van verschillende soorten bomen is belangrijk voor de biodiversiteit in het stadsgroen. Ook voorkomt deze aanpak dat een nieuwe boomziekte in de toekomst alle bomen op een plek aantast. Samen met ROVA planten we de nieuwe bomen zo veel mogelijk in het volgende plantseizoen / najaar.
Vragen en antwoorden over essentaksterfte
In de onderstaande vragen en antwoorden leest u onder meer over de boomziekte en de hieruit voortkomende werkzaamheden. Hebt u over essentaksterfte toch nog vragen, neemt u contact op met Theo Wolters op 14038 of stuurt u een bericht aan essentaksterfte@zwolle.nl.
Wat is essentaksterfte?
Essentaksterfte is een schimmelziekte. Deze wordt veroorzaakt door een uit Azië afkomstige schimmel het Vals essenvlieskelkje (Hymenoscyphus Fraxineus). De ziekte tast jonge en oude essen aan en is in Nederland een sterk toenemend probleem.
Waar komt boomziekte essentaksterfte vandaan?
Essentaksterfte komt uit Azië en komt inmiddels in heel Europa voor. De eerste meldingen dateren uit de jaren ’90 van de vorige eeuw toen deze schimmelziekte werd waargenomen in Polen en de Baltische landen. Daarna heeft het zich gestaag verder over Europa uitgebreid. In Nederland is essentaksterfte al zeker sinds 2010 aanwezig, maar in de laatste jaren sterk toegenomen. Op de website van Wageningen Universiteit vindt u hierover meer informatie.
Wat voor overlast kunnen de kapwerkzaamheden zorgen?
Tijdens het kappen kunt u geluidshinder ervaren en kunnen verkeersmaatregelen (omleidingen) van kracht zijn. Wij doen ons uiterste best om de overlast door de kap voor iedereen tot een minimum te beperken. Met verkeersborden maken we onze activiteiten zichtbaar en geven we de alternatieve routes aan.
Worden op termijn alle essen gekapt?
Uit onderzoek en ervaringen uit het buitenland blijkt dat slechts 10 tot 20 procent van de essen essentaksterfte overleeft en resistent wordt.
Is er een behandelmethode / medicijn voor zieke essen?
Er is op dit moment nog geen behandelmethode of medicijn voor zieke essen. Wij laten onze bomen zo lang mogelijk staan, ook als deze ziek zijn. Met extra snoeien van de aangetaste takken proberen we onze essen zo lang mogelijk te behouden. Het blad wordt bij monumentale essen geruimd om mogelijke infectie te voorkomen.
Hoe voorkom je dat gezonde essen ziek worden? En bestaan er resistente essen?
Het is niet te voorkomen dat gezonde essen ziek worden. Toch hopen we waardevolle structuren en bijzondere essen zo lang mogelijk te behouden. Er bestaan tot op heden nog geen resistente essen, die van origine op Nederlandse bodem voorkomen.
Staan de zieke essen door heel Nederland?
Ja. Niet alleen Zwolle wordt geplaagd door de ziekte, heel Nederland heeft ermee te maken.
Kan de ziekte overslaan op andere bomen dan essen?
Essentaksterfte komt alleen voor bij essen en kan niet overslaan op andere soorten bomen.
Hoe wordt de ontwikkeling van essentaksterfte in de gaten gehouden?
Wij beoordelen alle essen ieder jaar op ziekteverschijnselen. Zo houden we het verloop van de ziekte in de gaten. En we brengen in beeld welke bomen goed blijven en welke gekapt we moeten kappen voor de veiligheid van bewoners en het verkeer.
Waarom is de es belangrijk om te behouden?
Vanuit historisch landschappelijk oogpunt is de es belangrijk om te behouden. De inheemse es is in Nederland een belangrijke boom in stad en landschap en van grote waarde voor de biodiversiteit. Binnen Zwolle gaat de meeste zorg uit naar de monumentale essen. Het blad wordt bij monumentale essen geruimd om mogelijke infectie te voorkomen.
Komen op de plek van de gekapte zieke essen nieuwe bomen?
We planten in de meeste gevallen nieuwe verschillende soorten bomen die niet bevattelijk zijn voor boomziektes. En waar nodig met andere structuren. Het planten van verschillende soorten bomen is belangrijk voor de biodiversiteit. Daarnaast voorkomen we dat een nieuwe boomziekte in de toekomst alle bomen op een plek aantast.
Op een paar plekken in de stad heeft de raad in de vastgestelde beheervisie besloten juist niet over te gaan tot opnieuw planten van bomen. De plekken van de nieuwe bomen zijn op de kaart hierboven te zien onder het kopje 'Waar kan ik zien of de zieke essen in mijn straat/buurt voorkomen?'.
Wat is de tijd tussen kap en herplant?
De tijd tussen de kap en het planten van nieuwe bomen verschilt. Wij doen ons best om na de kap binnen één jaar op alle plekken nieuwe bomen te planten. Soms moeten we wachten met het planten. Wij denken bijvoorbeeld dat we op dezelfde plek de komende jaren nog meer moeten kappen. We kiezen dan voor het planten van de nieuwe bomen in één keer.
Kan ik meedenken in de herinrichting?
Zwolle kent vastgestelde groene structuren voor de stad en wijken. Binnen deze groene structuren is de gemeente Zwolle bepalend ten aanzien van de herplant. In de andere delen van de stad wordt afhankelijk van omvang en impact bekeken hoe bewoners worden geïnformeerd.