De passerelle, hét duurzame icoon van Zwolle
De nieuwe voetgangersbrug bij het station, hét duurzame icoon van Zwolle komt steeds dichterbij. De nieuwe brug wordt namelijk van duurzaam Europees hout gebouwd. Er komt volop groen, zijn bankjes en er is zelfs plek voor kunstwerk met water. De brug is een échte opgetilde straat. Nergens anders in Nederland is nog zo’n duurzame ‘straat’ over het spoor gemaakt. In de toekomst is station Zwolle het groenste station van Nederland. Met de bouw van deze unieke brug komt die ambitie weer een stap dichterbij.
Bekijk de uitgebreide impressie van de passerelle.
Beleef de passerelle
De kracht zit in de ruimte óp de passerelle, als een ultieme straat van de stad. De S-vorm van ruim 130 meter lang en 10 meter breed versterkt deze speciale beleving. In de plannen staat het gebruik en de beleving van Zwollenaren, bezoekers en reizigers voorop. Uit historie blijkt dat 100 jaar geleden op dezelfde plek als nu, ook een ‘passerelle’ was.
Als wandelaar kun je straks via verschillende paden over deze brug. Heb je haast dan neem je als de snelle route om naar je bus of je werk- leerplek te lopen. Maar heb je meer tijd of wil je afspreken met iemand, dan zijn er ook fijne plekken waar je lekker kunt zitten of uit te kijken over het spoor. De brug wordt open en overzichtelijk ingericht en er komt goede verlichting voor de in de avond en nacht. Net als bij een echte straat.
Ontwerpteam passerelle
Drie bureaus ipv Delft, Karres en Brands en Ingenieurbüro Miebach (Dui) werkten de afgelopen anderhalf jaar gezamenlijk aan het ontwerp van de duurzame loopbrug in Europees naaldhout, met Karres en Brands als coördinerend architect. Ook de gemeente Zwolle, ProRail en adviesbureau Attis maakten actief deel uit van het multifunctionele ontwerpteam. Daarnaast zijn de wensen van inwoners en ondernemers meegenomen.
Twee werelden komen samen
De passerelle brengt twee werelden bij elkaar. De 19e eeuwse stad met singels, een parkachtig Stationsplein en monumentale bomen. En de zuidzijde van het station waar zich de nieuwe stad ontwikkelt met bedrijven, onderwijs, cultuur en in de toekomst ook meer woningen. Zo slaat de passerelle niet alleen een letterlijke brug tussen twee gebieden.
Met deze nieuwe verbinding kunnen bezoekers, zonder ov-kaart, van de ene naar de andere kant van het centrumgebied. Zo is het spoor straks niet langer een barrière, maar een uitnodiging om het Zwolse centrum te ontdekken. De loopbrug het is ook een onmisbaar onderdeel van het Engelenpad. Dit pad is de route die de binnenstad, via de Spoorzone verbindt met de IJssel.
Opgetilde straat
De loopbrug krijgt de uitstraling van een opgetilde straat met veel groen zoals bomen, struiken en ook water. Hierdoor wordt het ook een prettige plek om te verblijven. De basis van de brug is hout. Er wordt alleen beton gebruikt voor de fundering. Dit geeft de passerelle een duurzame warme en vriendelijke uitstraling.
Passende uitstraling
De trappen naar de loopbrug worden aan beide zijden verschillend. De uitstraling en de vorm moeten passen bij de plek waar ze liggen. De groene omgeving van het Stationsplein aan de ene kant en de bruisende creatieve plek aan de andere zijde.
Prettige plek
De opgetilde straat wordt een wandelgebied waar de fietser te gast is. Fietsers kunnen wel van de brug gebruik maken, bijvoorbeeld door met de fiets aan de hand te lopen. Ook komen er liften aan beide kanten. Planten op de passerelle dragen bij aan de biodiversiteit. Op deze manier is de brug niet alleen voor mensen, maar ook voor dieren een prettige plek om te vertoeven.
Duurzame 'straat'
De nieuwe brug over het spoor wordt een opgetilde straat. Hij wordt 10 meter breed en zo’n 7,5 meter hoog. De brug wordt gemaakt van duurzaam Europees hout. En dat maakt het ontwerp extra uniek. In bijvoorbeeld Scandinavië en landen als Duitsland en Oostenrijk wordt al veel met hout gebouwd. En nu ook in Zwolle.
Bouwen met hout doet de uitstoot van CO2 met ruim 70 % dalen tegenover het gebruik van staal. Bovendien kunnen houten gebouwen een hoeveelheid CO2 opslaan, die tijdens de groei van de bomen uit de atmosfeer is gehaald. In feite zijn bomen opslagplaatsen voor CO2. Gebruik je hout om te bouwen, dan blijft de CO2 gebonden aan het hout en komt het dus niet vrij.
Water
Water krijgt ook een belangrijke plek op de passerelle. Niet alleen omdat het de beplanting moet voeden, maar ook als beleving. Bezoekers kunnen het water echt zien en aanraken. Zo loopt overtollig regenwater deels zichtbaar weg via een speciale goot. Ook komt er een speciaal waterkunstwerk op het hoogste punt van de brug. Het idee is om kunstenaars te vragen om van ‘de bron’ die nodig is om de beplanting water te geven een speciaal object te maken dat de beleving van de passerelle vergroot.
Innovatief hart
Deze nieuwe brug is belangrijk voor de kansen die Spoorzone biedt voor de stad en de regio. Door een betere verbinding wordt het gebied, waaronder bijvoorbeeld de bijzondere NS-hallen, toegankelijker en aantrekkelijker. Want de Zwolse Spoorzone ontwikkelt zich in de komende jaren verder tot het innovatieve hart van Regio Zwolle.
Vervolgstappen
De gemeenteraad heeft eind 2021 ingestemd met het ontwerp voor de loopbrug over het spoor. In de zomer 2022 is de circulaire sloop van het gebouw dat naast het stationsgebouw afgerond. Op deze plek, aan de noordkant van het station, komen namelijk straks de trappen van de passerelle.
In het najaar 2022 is de aanbesteding van de brugconstructie boven het spoor afgerond. ProRail heeft de aanbesteding op de markt gebracht namens de gemeente. Dura Vermeer is de winnaar geworden van de aanbesteding en gaat de passerelle bouwen. De gemeente zoekt in 2023 de bouwer van de openbare ruimte op de brug. Hier gaat om het aanleggen onder meer van het groen, de bestrating en de bankjes.
De bouw van de passerelle start in 2023. Vanaf het najaar 2024 kunnen Zwollenaren en reizigers op de nieuwe brug wandelen.
Planning
Wij werken in 2023-2024 samen met ProRail en Dura Vermeer aan de bouw van de passerelle. De planning op hoofdlijnen is als volgt:
- Uitvoeringsontwerp maken: heden t/m zomer 2023
- Productie brugdelen: zomer 2023 t/m voorjaar 2024
- Bouw fundaties: najaar 2023 t/m voorjaar 2024
- Plaatsen brugdelen: meivakantie 2024 (in een treinvrije periode van 96 uur)
- Afbouw werkzaamheden: mei 2024 t/m najaar 2024
- Oplevering passerelle: najaar 2024 / begin 2025
Boekwerk passerelle
Wil je alles weten over de passerelle? Je vindt alles in onderstaand boekwerk.
Ideeën van Zwollenaren
Eerder stelde de raad al het zogenoemde ‘Beeldkwaliteitsplan Passerelle’ vast. In het plan staat op hoofdlijnen beschreven hoe de brug er uit moet komen te zien en hoe hij te gebruiken is. De eerste ontwerpen voor de brug die er toen waren, zijn gedeeld met de stad.
Zo zijn ze bijvoorbeeld op 21 april 2021 besproken in het Spoorcafé. Kijkers hebben hier ook op gereageerd. Zo vroeg men bijvoorbeeld aandacht voor de toegankelijkheid en de veiligheid. Reacties uit de stad hebben geleid tot een aangescherpt ontwerp.
10 meter breed en veel groen
Deelnemers aan het Spoorcafé hebben in 2018 accenten meegegeven voor de uitstraling en inrichting van de brug. Zoals de wens voor een 10 meter brede loopbrug en veel groen. In het Spoorcafé van afgelopen november zijn de uitgangspunten voor het ontwerp van de brug gedeeld en besproken. Er werd onder andere nog een keer onderstreept hoe belangrijk het is dat de brug toegankelijk wordt voor iedereen. Deze wensen en ideeën zijn meegenomen bij het maken het beeldkwaliteitsplan. Dit plan in nu uitgewerkt tot een ontwerp. Bij het ontwerpproces zijn de stad en de direct omwonenden en partijen betrokken.