Opvang Alleenstaande minderjarige vreemdelingen in Mercure Hotel

De vraag naar opvangplaatsen voor deze doelgroep (AMV) is landelijk al langere tijd groot. Op dit moment biedt Zwolle nog geen AMV opvang. Het gaat om jongeren van 15 tot en met 17 jaar oud. De jongeren die in het Mercure Hotel opgevangen gaan worden, hebben nog geen status. In de opvang krijgen ze de tijd om zich voor te bereiden op de asielprocedure en het doorlopen van deze procedure. Ook krijgen deze jongeren Nederlands onderwijs.

Waarom opvang?

Momenteel komen er veel vluchtelingen naar Nederland. Hieronder zitten ook alleenstaande minderjarigen. In 2022 waren dit er bijvoorbeeld ruim 4200. Velen zijn gevlucht voor oorlogsgeweld en andere bedreigingen. De meeste vluchtelingen komen aan in aanmeldcentrum Ter Apel. Omdat er te weinig opvanglocaties zijn, zoekt het COA  in het hele land naar extra (tijdelijke) locaties voor deze specifieke doelgroep. Ook in Zwolle.

Kijk voor meer informatie over AMV ook op  website COA

De opvang start op 1 juli en duurt tot 31 december 2023. Het COA begint vanaf 26 juni met voorbereidende werkzaamheden in het hotel.  Op 21 juni was er in het hotel een inloopbijeenkomst voor omwonenden. Hieronder vindt u de veelgestelde vragen van die avond en ook andere veelgestelde vragen. 

Heeft u andere vragen? Stuurt u dan een e-mail naar vluchtelingen@zwolle.nl.

Veelgestelde vragen

Waarom heeft het college ingestemd met het verzoek tot opvang? 

De gemeenteraad dringt er al langer op aan om juist de doelgroep Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen op te vangen. De vraag naar opvanglocaties voor deze kwetsbare groep is groot. We hebben daarom ook in onze langere termijnvisie voor de opvang van vluchtelingen al aangegeven dat we deze doelgroep willen opvangen. Het college vindt het belangrijk om zich voor deze kwetsbare doelgroep in te zetten. Dit is de reden dat de gemeente meewerkt aan het verzoek van het COA. 

Hoe verloopt zo’n besluit?

Er zijn diverse instanties die een gemeente kunnen vragen om toestemming te geven voor opvang. COA en het rijk zijn er twee van. Wanneer het COA een opvanglocatie heeft gevonden of zoekt in een gemeente moeten ze om toestemming vragen van de gemeente. Ook kan de rijksoverheid een verzoek neerleggen bij de gemeente maar dat gebeurt dan vooral wanneer er sprake is van crisisnoodopvang.  Naast het COA kunnen ook andere organisaties bij de gemeente een verzoek neerleggen, zoals bijvoorbeeld het Nidos. Zij zijn verantwoordelijk voor de opvang van minderjarige statushouders.  

In dit geval had het COA dus een locatie gevonden voor de tijdelijke opvang van AMV. Het college heeft hiermee ingestemd omdat ze het belangrijk vindt zich voor deze kwetsbare doelgroep in te zetten.

Waarom wordt er niet eerst met de buurt overlegd voordat zo'n besluit genomen wordt?

Voor (crisis)noodopvanglocaties die een korte periode in gebruik zijn is snelheid in besluitvorming nodig (want nood). Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de lange termijnaanpak waarover we met de stad in gesprek zijn. Bij (crisis)noodopvang gaat er altijd een brief uit naar de omgeving dat het college besloten heeft mee te werken aan het verzoek om een (crisis)noodopvanglocatie te openen. In de brief nemen wij ook altijd een uitnodiging op voor een bijeenkomst waar meer informatie gegeven wordt.  

Waarom is er gekozen voor deze locatie en niet een locatie op een industrieterrein?

Het COA is voortdurend op zoek naar geschikte locaties. Als een locatie aan hen wordt aangeboden dan gaan zij die locatie beoordelen op geschiktheid. Het COA kijkt naar veiligheidsnormen, faciliteiten die ze nodig hebben, denk aan een huiskamer, buitenruimte, een plek waar kan worden gegeten, openbaar vervoer, etc. Dan stelt het COA ook vast hoeveel asielzoekers ze op een locatie zouden kunnen opvangen. Als die beoordeling positief uitvalt, dan benadert het COA de gemeente om toestemming te vragen voor de opvang van asielzoekers. De locatie Mercure-hotel is dus geschikt bevonden.  

Is verlenging van gebruik voor opvang AMV of andere asielzoekers in het Mercure Hotel bespreekbaar bij de gemeente?  

In de bestuursovereenkomst met het COA is vastgelegd dat deze overeenkomst kan worden verlengd met een optie op verlening van maximaal 3 maanden tot 1 april 2024. Langer is niet mogelijk. Als dit verzoek tot verlening gedaan wordt, neemt het college van burgemeester en wethouders daarover een besluit dat gebaseerd is op de ervaringen van de maanden ervoor.

Past het gebruik opvang AMV in het bestemmingsplan?

De opvang past niet binnen de huidige bestemming van het hotel. Via een vergunning kan dit tijdelijk gebruik wel geregeld worden. Het COA heeft een vergunningsaanvraag ingediend bij de gemeente voor opvang op deze locatie. Deze is nu in behandeling. Omdat de nood erg hoog is wordt in het kader van spoed de noodopvang gedurende de behandeltermijn van de vergunning gedoogd.

Blijft het hotel in gebruik?

Ja het hotel blijft verder gewoon in gebruik. 

Heeft het COA de locatie gekocht?

Het COA huurt de locatie.

Wat zijn de geleerde lessen als het gaat om opvang van asielzoekers op andere locaties in Zwolle?

Wat belangrijk is, is dat overlast of andere signalen bij de opvanglocatie gemeld worden, alleen dan kunnen zij er een oplossing voor bedenken of de persoon die iets gedaan heeft erop aanspreken. Daarnaast helpt het om regulier overleg te voeren om de voortgang en eventuele knelpunten te bespreken. Ook voor de noodopvang wordt een omwonendenoverleg opgestart: daarin zijn naast de gemeente en het COA ook de wijkagent, welzijnswerk, de wijkvereniging en/of een aantal omwonenden vertegenwoordigd.  
De opvang van ruim 700 Oekraïners in de stad verloop goed. Het merendeel zit in vier kantoorpanden op de Oosterenk. Dit verloopt goed. Er is regelmatig overleg met wijkagent, team Veiligheid van de gemeente, de locatiemanager over het verloop. Als het nodig is wordt bijgestuurd. 

De regionale opvanglocatie in de Meeuwenlaan is net twee dagen in gebruik. Nog niet alle 300 bewoners zijn al aangekomen. Hierover is nog niet veel te zeggen. 
Ook bij de opvang op de boot vorig jaar is het goed verlopen, dat geldt ook voor de crisisnoodopvang in hotel Lumen.  

Waar komen deze kinderen vandaan?

Deze kinderen zijn naar Nederland  gevlucht zonder ouders vanuit onveilige situaties in verschillende landen buiten de Europese Unie.  Vaak uit een land waar oorlog is. Veel uit Syrie, maar ook uit Eritrea, Irak, Jemen, Somalie. 

Hoe oud zijn ze?

De kinderen die in het Mercure worden opgevangen, zijn tussen de 15 en 17 jaar.

Wat is de samenstelling van de groep?

In het hotel in Zwolle worden alleen jongens opgevangen. Jongens maken het grootste deel uit van de alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Dat heeft ermee te maken dat er een moeilijke en gevaarlijk reis gemaakt moet worden. Je ziet dat daarom vooral jongens op reis worden gestuurd. Het gaat om een diversiteit van nationaliteiten: Veel uit Syrie, maar ook uit Eritrea, Irak, Jemen, Somalie. 

Hoe is gezondheidszorg geregeld?

Het COA werkt samen met het GZA (Gezondheidszorg Asielzoekers), die ook verantwoordelijk is voor medische zorg aan asielzoekers. En er is een gecontracteerde huisarts beschikbaar die zorg kan verlenen aan deze jongeren.

Hoe is het onderwijs geregeld?

De insteek is dat de de groep na de zomer ook regulier onderwijs krijgt aangeboden, daar is het COA en de gemeente volop mee bezig. Dat loopt via het ISK-onderwijs. De gemeente is verantwoordelijk voor het organiseren van dit openbaar onderwijs. 

Komen er ook jongeren uit veilige landen?

Ja, dat kan, in een enkel geval. Het COA heeft de taak om iedereen op te vangen die daar recht op hebben. Het is overigens niet zo dat je overlast en veilige landers een op een kan leggen. Het verschilt echt van persoon tot persoon.  

Wat doen ze overdag?

Er is een activiteitenprogramma met sport en les in Nederlandse cultuur en gewoonten. Hiermee wordt een begin met de inburgering gemaakt. Daarnaast krijgen ze Nederlandse les op school.

Er zijn ook huisregels waar de jongeren zich aan moeten houden. Ze hebben 2x per dag meldplicht, dan moeten ze zich dus melden. ’s Avonds moeten de jongeren zich om 22 uur melden. Dan moeten ze in principe binnen zijn. Maar de opvang is geen gevangenis. Er worden soms individuele afspraken gemaakt, waardoor jongeren na 22 uur nog ergens anders verblijven.   

Onze angst is dat de AMV-er zich gaan vervelen, wat logisch is voor jongeren in die leeftijd. Hoe gaan gemeente en COA borgen dat de jongeren niet voor overlast zorgen?

Het is de verantwoordelijkheid van het COA om te zorgen voor een goed educatief en recreatief aanbod van activiteiten die tot doel hebben om jongeren in staat te stellen om zich goed staande te kunnen houden op hun nieuwe plek en in de Nederlandse samenleving. Dat houdt in dat het COA veel aandacht besteedt aan normen en waarden in de maatschappij, dus; hoe ga je om met elkaar? Het COA heeft een methodische begeleiding dat in het bijzonder is gericht op deze doelgroep, dus jongeren, jongens in het geval van Zwolle. Het zijn natuurlijk pubers die nog veel moeten leren. Op sommige vlakken zijn ze eerder volwassen geworden dan hun leeftijdgenoten, maar zeker niet in alle opzichten.   

Waarom worden er zoveel jongeren bij elkaar opgevangen? Werkt dit niet juist overlast in de hand?

Voor een opvanglocatie van het COA gaat het hier om een gemiddeld aantal die het mogelijk maakt om met een team van medewerkers opvang en begeleiding te bieden. Voor deze jongeren kunnen op een goede manier activiteiten en een dagprogramma worden georganiseerd.

Hoe is de begeleiding?

Elke jongere heeft een voogd die hen helpt met de dagelijkse dingen. Daarnaast helpt de voogd bij het verkrijgen van de verblijfsvergunning en bij de asielprocedure.

Het COA en Nidos zijn verantwoordelijk voor de opvang en begeleiding van alleenstaande minderjarige vreemdelingen. COA biedt de opvang en dagelijkse begelieding en Nidos voert de voogdijtaken uit voor de alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Het COA zal 24/7 op de locatie aanwezig zijn. De opvang wordt in nauwe samenwerking gedaan met gemeenten en andere partijen. 

Hoeveel begeleiding is er op de groep?

Op op noodopvanglocatie voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen in het Mercure Hotel komt een team te staan van rond de 20 fte.  De bezetting per dienst (overdag, ’s avonds en ’s nachts) is afhankelijk van de taken die er die dienst zijn. Als een jongere bijvoorbeeld voor een afspraak naar het ziekenhuis moet worden begeleid, dan staat er iemand extra ingeroosterd om met deze jongere mee te gaan. Gemiddeld zijn in de dagdienst 4 medewerkers en in de avonddienst  6 medewerkers.  In de nacht staat de bezetting wel vast; altijd 2 medewerkers.  Aanvullend op de medewerkers is er ook altijd 24/7 één beveiliger aanwezig. 

De jongeren kunnen niet zwemmen, hoe gaan jullie daarmee om?

Het COA is verplicht om zwemlessen aan te bieden, dit zal dan ook zo snel als mogelijk opgestart worden. Naast zwemlessen zet het COA ook veel in op de voorlichtingen over zwemen (in openwater). Dit doen zij in groepsvoorlichtingen en  het is ook een onderdeel van de individuele begeleiding. De boodschap aan de jongeren zal altijd zijn, ga niet zwemmen (in openwater) zonder dat je een zwemvaardigheidscertificaat hebt.  

De wijk ervaart op een aantal plekken overlast of onveiligheid. Hoe wordt er voor gezorgd dat de jongeren zicht daar ook niet gaan ophouden?

De wijkagent, met wie het COA-team in nauw contact staat, is altijd de ogen en oren in de wijk. Het COA zorgt ook dat er laagdrempelig contact wordt opgebouwd tussen de wijkagent en deze jongeren. Het COA gaat er uiteraard alles aan doen om de jongeren weg te houden van onveilige plekken in de wijk. Als er indicaties zijn dat er iets met deze jongeren aan de hand is, grijpt het COA direct in.  Een groot deel van het werk van het COA is op preventie gericht, met voorlichtingen, individuele gesprekken over gevolgen, inzet van specialisten van Gezondheidszorg Asielzoekers.  

Als er overlast is, wie kunnen we dan bellen? Kan dit 24/7?

Bij overlast buiten de opvanglocatie dan is het, net als met iedere andere burger die overlast veroorzaakt, een kwestie van de politie bellen.  Het COA heeft een telefoonnummer waarop het AMV-team altijd 24/7 bereikbaar is. De medewerkers zijn getraind in het omgaan met overlast en conflicten. Zij weten hoe ze moeten de-escaleren. Het COA is 24 uur per dag bereikbaar via telefoonnummer 06 27471011. Het algemene mailadres van de locatie is: zwollepoa@coa.nl
 

Waar kunnen we terecht met vragen?

Er is een team van het COA op de locatie aanwezig dat de jongeren opvangt en begeleidt. Er zijn altijd mensen van het COA en van beveiliging op de locatie aanwezig. ’s Nachts zijn er altijd 3 medewerkers op de locatie; 2 medewerkers van het AMV-team en een beveiliger. Ook overdag zijn er medewerkers en is er beveiliging aanwezig. Het COA is 24 uur per dag bereikbaar via telefoonnummer 06 27471011. Het algemene mailadres van de locatie is: zwollepoa@coa.nl
 

Meer informatie over bijvoorbeeld de achtergrond van asielzoekers en de asielprocedure in Nederland vindt u op de website van de Rijksoverheid: www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/asielbeleid/vraag-en-antwoord  
Ook op de site van het COA en NiDos leest u veel informatie.

Kan ik iets betekenen voor de opvang van vluchtelingen?

Uw hulp wordt bijzonder op prijs gesteld. Voor een humane opvang heeft het COA ook de hulp van de samenwerkende partners en van de inwoners van Zwolle nodig. Of van vrijwilligers voor bijvoorbeeld aanvullend taalonderwijs deze zomer. Inwoners die op welke wijze dan ook wat voor de vluchtelingen willen betekenen, kunnen zich vanaf 1 juli melden bij de locatie. U kunt ook een berichtje sturen naar het algemene mailadres: zwollepoa@coa.nl.  In overleg kijkt het COA dan welke hulp past.

Is er te communiceren met deze groep mensen in bijvoorbeeld de Engelse taal?

Dat verschilt per inwoner, maar taalbeheersing, zowel van de Engelse of Nederland, krijgt veel aandacht. En je ziet dat jongeren die wat langer in Nederland zijn zich soms al aardig kunnen uitdrukken en communiceren. Dus ja, het is zeker mogelijk om met sommige AMV-ers te communiceren. (De medewerkers van het COA communiceren op verschillende manieren, met taal, met tolken, maar ook met handen en voeten). 

Kunnen omwonenden meepraten over de voortgang en gang van zaken?

Er wordt een omwonendenoverleg opgestart. Hierin zijn naast de gemeente Zwolle en het COA ook de wijkagent en een aantal bewoners vertegenwoordigd. Gezamenlijk bespreken zijn de dagelijkse gang van zaken, bedenken oplossingen voor eventuele overlast en het aanbod/vraag naar activiteiten wordt doorgenomen.