Zonnepanelen beschermd stadsgezicht

De Zwolse binnenstad en enkele delen buiten de stadsgracht zijn aangewezen als een van rijkswege beschermd stadsgezicht. Dankzij de in 2023 aangepaste Welstandsnota zijn er in het beschermd stadsgezicht en op monumenten meer mogelijkheden voor  zonnepanelen/-collectoren (hierna panelen genoemd).

Monumenten zijn van bijzondere betekenis voor Zwolle. Dit komt bijvoorbeeld door hun ouderdom, zeldzaamheid, bijzondere bouwtechniek of architectuur.  

Op de monumentenkaart van Zwolle kunt u zien of u een monument bezit. Heeft u een monument, dan kunt u met de nieuwe regels te maken krijgen.

Stap 1: energie besparen en hernieuwbare energie

Volgens de trias energetica bestaat de eerste stap uit het beperken van de energievraag. Bijvoorbeeld door te isoleren of over te stappen op ledverlichting. De trias energetica is een veel toegepaste manier om energiebesparende maatregelen te nemen. 

Na energiebesparing volgt het gebruik van energie uit hernieuwbare bron, zoals zonnepanelen. De achterliggende gedachte is: wat niet gebruikt wordt, hoeft ook niet te worden opgewekt. Ook dat scheelt in de portemonnee.

Stap 2: wat kan?

Dat is afhankelijk van het soort dak. En van de vraag of uw pand in het beschermd stadsgezicht ligt of een monument is. U moet in de meeste gevallen een omgevingsvergunning aanvragen. 

Vaak telt de (on)zichtbaarheid vanaf openbaar toegankelijk gebied mee in de beoordeling van de aanvraag om een vergunning. Dit is bijvoorbeeld vanaf de weg, een park of (vaar)water. Kijk daarom hieronder op welk soort dak u de panelen wilt aanbrengen:

• Plat dak
  • de panelen zijn niet zichtbaar vanaf openbaar toegankelijk gebied.
  • de kleur van de panelen sluit aan bij de kleur van de onderliggende dakbedekking. Vaak zal dat zwart zijn.
    
• Zijdakvlak, niet gericht naar openbaar toegankelijk gebied
  • de panelen zijn beperkt zichtbaar vanaf openbaar toegankelijk gebied. De panelen worden vanaf de achtergevel naar voren geordend, waarbij maximaal een half paneel (circa 0,85 m²) zichtbaar mag zijn.
  • de hellingshoek van de panelen is gelijk aan de dakhelling;
  • de afstand tot de dakrand, de hoekkepers en de nok is minimaal 2 pannen;
  • de historische kapconstructie en de onderliggende pannen blijven. Dit is niet verplicht voor ‘jongere’ bebouwing, gebouwd vanaf 1975. Deze laatste regel geldt niet voor monumenten;
  • de panelen zijn in een eenduidig geometrisch en regelmatig patroon zonder opvallende patronen of randen aangebracht. Dit is bijvoorbeeld een rechthoek, vierkant of strook);
  • de kleur van de panelen sluit aan bij de kleur van de onderliggende dakbedekking. Dat geldt ook voor de constructies waarmee de panelen op het dak worden bevestigd.
    
• Voordakvlak, achterdakvlak of zijdakvlak gericht naar openbaar toegankelijk gebied
  • Op ‘jongere’ bebouwing, gebouwd vanaf 1975, die niet is aangewezen als monument en onder de volgende voorwaarden:
    • de panelen vormen een integraal ontworpen en passend onderdeel van het dakvlak;
    • de panelen zijn in een eenduidig geometrisch en regelmatig patroon zonder opvallende patronen of randen aangebracht. Dit is bijvoorbeeld een rechthoek, vierkant of strook);
    • het geheel doet geen onevenredige afbreuk doen aan de cultuurhistorische waarden, het dak-landschap en de context van de straat.
      
• Nieuwbouw
  • de panelen zijn een volledig architectonisch geïntegreerd ontwerp in het nieuwbouwplan;
  • er wordt rekening gehouden met de cultuurhistorische waarden en de context van de straat.
  • rekening wordt gehouden met een passende ritmiek, positionering en kleur;

In uitzonderlijke gevallen kan het college van burgemeester en wethouders met een gemotiveerde maatwerkoplossing van deze regels afwijken. Bijvoorbeeld als er sprake is van een bijzondere situatie of bij een innovatieve duurzaamheidsoplossing. Uiteraard moet de oplossing recht doen aan de waarde van het beschermd stadsgezicht of het monument.