ETHOS-telling: dakloosheid in kaart brengen
Vanaf 8 april brachten ongeveer 90 organisaties in de gemeenten Zwolle, Kampen, Dalfsen, Hardenberg, Steenwijkerland, Staphorst, Zwartewaterland en Ommen dak- en thuisloze mensen in kaart. Het doel is om inzicht te krijgen in de omvang en aard van deze groep.
Willem van Sermondt, programmaleider bij Kansfonds, legt uit: ‘Hogeschool Utrecht en Kansfonds zijn in 2023 gestart met de ETHOS-telling omdat in de huidige statistieken groepen dak- en thuisloze mensen verborgen blijven. Kinderen, mensen boven de 65 jaar en mensen zonder geldige verblijfspapieren ontbreken bijvoorbeeld. Het is belangrijk om deze verborgen dak- en thuisloosheid zichtbaar te maken, want alleen dan kan er goed beleid worden gemaakt om dak- en thuisloosheid op te lossen.’
De uitkomsten van eerdere tellingen laat zien dat dak- en thuisloosheid divers is en heel verschillende mensen treft. De grootste groep zijn niet de mensen die in parken slapen of in een opvang voor dakloze mensen. De meeste dak- en thuisloze mensen verblijven noodgedwongen bij vrienden en familie, op een camping, slapen in een auto, antikraakwoning, schuur of caravan.
Je bent onzichtbaar als je geen thuis hebt.
Ingrid uit Zwolle, die maandenlang thuisloos was, deelt haar ervaring: ‘Eigenwaarde? Dit is weg zodra je ergens op de bank moet slapen. Ik werd thuisloos op mijn 22e, toen ik tegelijkertijd mijn relatie en baan kwijtraakte. Ik kon geen nieuwe woning vinden, want ik had geen inkomen en geen postadres. Dan blijf je in die cirkel zitten en kun je er niet uitkomen. Je bent onzichtbaar als je geen thuis hebt. Tel mee, zodat niemand onzichtbaar is’
Laura Pruik, beleidsadviseur en regionaal coördinator van de ETHOS-telling in de regio IJssel-Vecht, werkt aan het beter in kaart brengen van die totale groep. ‘Via vragenlijsten krijgen we niet alleen inzicht in de aantallen dak- en thuislozen, maar ook in de redenen waarom iemand in deze situatie is beland. Ruim negentig organisaties uit de regio doen hieraan mee. Onder andere gemeentelijke diensten, maatschappelijke opvangorganisaties, buurthuizen, kerken, zorginstellingen, supermarkten, camping. Door de diversiteit aan telorganisaties ontstaat een vollediger beeld. De resultaten van de ETHOS-telling worden op 8 oktober, twee dagen voor Wereld Dakloze Mensen Dag, gepresenteerd.’
Bruikbaar inzicht
Verschillende regio’s die aan de eerste telrondes hebben meegedaan, gebruiken de inzichten al volop bij het ontwikkelen van nieuw beleid en bij het aanpassen van bestaand beleid. Van Sermondt: ‘Gemeenten schrokken bijvoorbeeld van het feit dat 40% van de getelde mensen jonger is dan 28 jaar. We zien nu dat zij daarom meer dan voorheen inzetten op het realiseren van woonplekken voor dakloze gezinnen en jongeren. Ook geven professionals aan zich meer bewust te zijn van (dreigende) dakloosheid bij mensen die ze tegenkomen. Dat is belangrijk, omdat dit een eerste stap is voor het voorkomen en aanpakken van dak- en thuisloosheid.
Veel gemeenten willen dat graag. Voor de telling van 2026 staan al 95 gemeenten in elf regio's klaar. Kansfonds en Hogeschool Utrecht streven ernaar de ETHOS-telling structureel te maken en elke vier jaar uit te voeren in alle regio's van Nederland. Zo kunnen we zien of nieuwe maatregelen effect hebben en dakloosheid afneemt.
Tel mee!
Tot en met 22 april konden de vragenlijsten worden ingevuld. Op 8 oktober worden de resultaten bekendgemaakt. Op basis daarvan willen we graag in gesprek over hoe we dak- en thuisloosheid effectief aanpakken en kunnen voorkomen. Wil je meer weten over de ETHOS-telling of heb je vragen? Stuur een email naar ethos@zwolle.nl.
Beeld: Kansfonds