Hoe gaat de gemeente om met betogingen?

De laatste weken zijn de betogingen opvallender aanwezig en de gemeente merkt dat er vragen leven over onder meer welke regels er gelden. Daarom wordt in onderstaande tekst uitgelegd hoe de gemeente met een betoging omgaat en aan welke wettelijke regels de gemeente zich moet houden.

Betogen is een grondrecht

Het recht om te demonstreren is een groot goed in Nederland. De regels hiervoor staan beschreven in de Wet openbare manifestaties (Wom). Deze wet geeft alle mensen in Nederland de vrijheid om in gezamenlijkheid en in de openbaarheid uiting te geven aan verschillende standpunten en gevoelens.

De burgemeester moet volgens deze wet elke betoging in de stad faciliteren. Daarbij mag de burgemeester geen beperkingen opleggen voor zover het gaat om de inhoud. Het is juist de taak van de burgemeester dat hij ervoor zorgt dat betogingen ongehinderd plaatsvinden. De burgemeester mag wel regels opleggen als dat nodig is voor de bescherming van de belangen van volksgezondheid, verkeersveiligheid en het voorkomen van ongeregeldheden.

Het Openbaar Ministerie is samen met politie verantwoordelijk voor het beoordelen van en ingrijpen bij strafbare overtredingen tijdens een betoging. De politie heeft bijvoorbeeld bij de afgelopen betogingen gecontroleerd of de uitingen, zoals de vlaggen,  strafbaar waren. Dat is niet het geval geweest.

Vooraf afspraken maken over het verloop

Als een betoging wordt aangemeld, dan gaat de gemeente in gesprek met de organisator om bepaalde zaken te bespreken. Hierbij kan gedacht worden aan de route, het tijdstip, de plek en welke begeleiding er nodig is om de betoging in goede banen te leiden. Ook kijkt de gemeente dan wat dit betekent voor de mensen die in aanraking kunnen komen met de betoging en hoe dit allemaal goed en veilig georganiseerd kan worden.

Uiteindelijk worden de afspraken op papier gezet en wordt er een besluit genomen door de burgemeester. In het besluit staat beschreven wat besproken is met de organisatie en welke regels er gelden tijdens de betoging.

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen kan er door een betoging hinder ontstaan. Ook kan het voorkomen dat mensen het niet eens zijn met de inhoud of de vorm van de betoging. Dit is echter niet te voorkomen. Partijen die betogen doen dat om hun standpunten of gevoelens te uiten. Dat mag, zolang dat binnen de grenzen van de wet blijft.

Evaluatie

Na afloop van een betoging wordt gekeken welke dingen goed gingen en welke niet. Die ervaringen worden weer meegenomen bij een volgende betoging.

Meer informatie

Wil je meer weten over het recht om te betogen? Kijk dan voor extra informatie op de websites van het College voor de Rechten van de Mens en het Nederlands Genootschap van Burgemeesters.