Zwolle als (t)huis voor iedereen: een terugblik op vijf jaar wonen en zorg

Nu, na vijf jaar, gaat het programma ‘in de lijn’ zoals we dat bij de gemeente zeggen. De onderwerpen uit het programma worden ondergebracht bij bestaande afdelingen. Programmamanagers Glenda Huisjes en Sander Oosterhuis blikken vol trots terug op de afgelopen jaren. Glenda komt uit de zorg, Sander vanuit wonen. Samen trokken zij de kar van het programma.

Terugkijken

Hoe was de start van het programma? Wat was de aanleiding om met het programma Wonen en Zorg te starten?

Glenda: “Door decentralisaties in het sociaal domein is een beweging op gang gekomen naar extramuralisering van de zorg. Dit betekent dat meer mensen met een vorm van begeleiding zelfstandig gaan wonen. Er zijn voor deze inwoners voldoende passende en toekomstbestendige woningen nodig. Dat is een belangrijk vraagstuk voor de stad. We hebben het programma geschreven op basis van veel afstemming met partners in de stad, zoals Wonen Welzijn Zorg Zwolle (WWZ038), ervaringsdeskundigen en cliëntvertegenwoordigers. Uiteindelijk is het unaniem vastgesteld door de raad, wat als een unicum werd gezien.”

Sander: “Toen ik begon, was met name het tekort aan geschikte woningen voor senioren en kwetsbare groepen een groot probleem. Vooral voor jongeren die beschermd wonen, maar toe zijn aan een nieuwe stap, zijn er onvoldoende woningen. Als gemeente voegen we de komende jaren ruim 10.000 woningen toe aan Zwolle. Een derde van die woningen moet geschikt zijn voor mensen ouder dan 65 jaar.”

Wat was voor jullie een bijzonder moment in deze vier jaar?

Glenda: "Het Community Festival in het Academiehuis op 6 oktober 2023 vond ik heel bijzonder. Daar deelden we met zoveel professionals wat gemengd wonen in een community kan betekenen, zowel voor mensen met een psychische kwetsbaarheid als voor bewoners zonder ondersteuningsvraag."
Sander: “Voor mij was dat het ondertekenen van het manifest Concilium-WWZ038, waarin marktpartijen aangaven dat ze seniorenhuisvesting gaan realiseren. Het vervolg hierop, de bestuurlijke werkconferentie in maart 2024, was een mijlpaal. We ondertekenden als eerste regio in Nederland de regionale woonzorgvisie in aanwezigheid van ministers Hugo de Jonge en Conny Helder. Dit zette ons programma landelijk op de kaart.”

Samen

Waar ben je trots op?

Glenda: “Zwolle is de enige gemeente in Nederland waarbij het uitgangspunt is dat mensen die beschermd thuis wonen een regulier huurcontract zonder voorwaarden krijgen. Dat is voor ons gewoon, maar landelijk revolutionair. Daar ben ik supertrots op.”
Sander: “De samenwerking tussen WWZ038 en Concilium. Daar ben ik heel trots op. Wat ik mooi vind, is dat we de opgave wonen en zorg hebben benaderd als een woonopgave. Het gaat om wonen. Zorg is ondersteunend.”
Glenda: “Ik ben er ook trots op dat we het programma wonen en zorg gezamenlijk met partners en inwoners tot stand hebben gebracht. Dat dit een gedragen ambitie en visie is én dat dat hele mooie concrete resultaten heeft opgeleverd. Persoonlijk ben ik heel trots op de woonzorgconcepten geclusterd beschermd thuis wonen: het community-wonen waarin mensen met en zonder ondersteuningsvraag naar elkaar omzien. Dat mensen op deze manier zelfstandig kunnen wonen en zoveel mogelijk eigen regie hebben, maakt me heel blij.”

Wat is de succesformule geweest in jullie samenwerking?

Glenda: "Voor ons was het vanzelfsprekend om samen met inwoners en partners aan maatschappelijke vraagstukken te werken.”
Sander: "Daarnaast hielp het dat we beiden een groot netwerk hebben en allebei echte verbinders zijn. We brachten het sociale en fysieke domein samen, werkten nauw samen met het sociaal wijkteam en gebruikten inzichten uit de praktijk. Onze verschillende achtergronden – de een vanuit zorg, de ander vanuit wonen – vulden elkaar perfect aan."
Glenda: "We hadden bij de start weinig ambtelijke ervaring en bewandelden daardoor soms andere wegen. Resultaatgerichtheid was belangrijk: we wilden dat het iets opleverde. Nog een sterke factor: vrij in het begin hebben we gedegen onderzoek naar seniorenhuisvesting gedaan, waardoor we jarenlang verder konden bouwen op solide data."
Sander: “We zijn niet te bescheiden geweest over waar we trots op waren en hebben dit op verschillende plekken laten zien, zoals binnen de G40, Platform 31, in publicaties van Volkshuisvesting Nederland en zelfs op de Dutch Design Week.”

Vooruitkijken

Het programma stopt, maar gaat door in de lijn. Wat zien jullie als grootste uitdaging om dat te realiseren?

Sander: “Blijvend aandacht vragen voor huisvesting voor mensen die zelf niet in staat zijn hierin te voorzien. Dat gaat om realisatie van woonplekken voor (kwetsbare) jongeren in bijvoorbeeld community’s waar meerdere generaties samen kunnen wonen, waar senioren zich thuis voelen. Zodat deze projecten bijdragen aan doorstroming op de woningmarkt.”
Glenda: “Integraal denken. Ook juist als het programma in de lijn belegd is zorgen voor de verbinding tussen fysiek en sociaal.”

Oproep aan collega’s: waar wil je je collega’s toe oproepen?

Glenda: “Durf te doen! Denk groot en begin klein. Laat concreet zien met mooie woonzorgconcepten hoe een ambitie eruit  kan zien in de praktijk.”
Sander: “De mooiste voorbeelden zijn buiten. In Zwolle zijn in de afgelopen decennia prachtige woon(zorg)projecten gerealiseerd, waar we trots op kunnen zijn en dienen als goede voorbeelden voor de (gebieds)ontwikkelingen die nu spelen.”

En nu?

Nieuwe contactpersonen voor Wonen en Zorg:

• Senior beleidsadviseur Wonen en zorg, met nadruk op zorg: Catharine Schutter - van der Schaft
  Senior beleidsadviseur Wonen en zorg, met nadruk op wonen (per 1 september 2025): Marijn Hofstee

Laat je inspireren! Bekijk het magazine

Uit de afgelopen vijf jaar intensieve samenwerking van de gemeente Zwolle met de woningcorporaties, zorgpartijen, welzijnsorganisaties, projectontwikkelaars, bouwers, wijkteams, huurdersverenigingen en ervaringsdeskundigen in onze stad zijn mooie resultaten gekomen. Daarover lees je in het magazine Iedereen een (t)huis in Zwolle. Laat je inspireren door inwonersinitiatieven, nieuwe woonvormen, innovatief beleid en meer!