Veelgestelde vragen over opvanglocaties

Op maandag 7 juli heeft de gemeenteraad het definitieve besluit genomen om een opvanglocatie in De Tippe te ontwikkelen voor maximaal 400 vluchtelingen. De komende tijd gaat de gemeente het plan verder uitwerken. Daarover gaan we graag in gesprek met de buurt. Niet alleen om uitleg te geven over het hoe en waarom, maar vooral om goed te luisteren: naar zorgen, naar ideeën, naar wat nodig is om dit zorgvuldig en passend te organiseren. 

Na de zomer organiseren we hiervoor gesprekken met (toekomstige) omwonenden, wijkbewoners, professionals uit de wijk en andere belanghebbenden. En starten we de gesprekken met de klankbordgroep. We laten binnenkort weten hoe we dit precies vormgeven. 

Bij de zoektocht naar een geschikte locatie kijken we naar verschillende aspecten. De gemeente kijkt hierbij naar de 7 B's: bereikbaarheid, bespreekbaarheid, beschikbaarheid, buurt, betaalbaarheid, beheersbaarheid en bruikbaarheid.

De kavel in de zuidpunt van De Tippe voldoet aan de voorwaarden: 

• Er zijn voldoende voorzieningen in de omgeving, zoals een winkelcentrum en OV. 
• De bestemming van de kavel is passend bij een opvanglocatie. 
• Het COA is bereid de opvanglocatie te ontwikkelen.
• De gemeente is eigenaar van de grond. 
• De grond is op korte termijn beschikbaar. 

Het gaat om een permanente opvanglocatie voor 400 vluchtelingen. De locatie wordt ontwikkeld door het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) en biedt voorzieningen zoals zorg, onderwijs en dagbesteding zoveel mogelijk op de locatie zelf. Daarmee wordt het een soort wijk binnen de wijk. 

We streven ernaar dat er zoveel mogelijk verbinding is met de omgeving en de opvanglocatie. 

De tijdelijke opvanglocatie aan de Meeuwenlaan is beschikbaar tot 1 februari 2027. We streven ernaar dat de opvanglocatie op deze plek dan gereed is.

De opvanglocatie in De Tippe in Stadshagen is een permanente locatie: dat betekent dat zolang het nodig is om in Zwolle vluchtelingen op te vangen, dat onder andere op deze locatie kan. 

De locatie wordt toekomstbestendig gebouwd, zodat deze later – mocht de opvang niet meer nodig zijn - ook gebruikt kan worden voor de huisvesting van andere doelgroepen, zoals studenten of starters.

Het realiseren van een vluchtelingenopvang op de betreffende kavel past binnen het huidige bestemmingsplan. Een vluchtelingenopvang is een maatschappelijke voorziening en dat is op die locatie toegestaan volgens het omgevingsplan. Binnen Gemengd -1 mogen verschillende functies, waaronder wonen, maar ook maatschappelijke voorzieningen. Er mag daar dus bijvoorbeeld ook een kerk, een school, een tbs-kliniek, een daklozenopvang of een andere functie komen. Een opvanglocatie past ook binnen de omschrijving van maatschappelijke voorziening.

Kijk voor meer informatie in het Omgevingsloket.

Momenteel is er een tijdelijke opvanglocatie voor 300 statushouders en kansrijke asielzoekers in een voormalig kantoorpand aan de Meeuwenlaan 8.

We hebben in de bestuursovereenkomst met COA afgesproken dat de locatie openblijft tot 1 februari 2026 en dat er mogelijk één jaar verlengd kan worden. Het College heeft op 1 juli 2025 ingestemd met de verlenging van deze opvanglocatie tot 1 februari 2027. Hoewel het kantoorpand geschikt gemaakt is als opvanglocatie is het geen ideale locatie om langdurig in te wonen. Ook is het pand onderdeel van de gebiedsontwikkeling Kamperpoort. Dat betekent dat de kantoorpanden die hier staan gesloopt worden om plaats te maken voor woningen. Daarom is deze locatie een tijdelijke locatie.

Het is mogelijk dat een deel van de vluchtelingen die elders in Zwolle gehuisvest zijn, gebruik gaan maken van een deel van de voorzieningen die in de te realiseren opvanglocatie aan De Tippe aanwezig zullen zijn. Denk hierbij voorbeeld aan medische zorg, zoals bijvoorbeeld een huisarts of een praktijkverpleegkundige. Afhankelijk van het soort opvangvormen dat nog gerealiseerd gaat worden op andere locaties in de gemeente Zwolle is het echter ook mogelijk dat een huisarts of verpleegkundige vanuit De Tippe naar de andere locatie reist om daar spreekuur te houden. Het is nu dus nog niet met zekerheid te zeggen in hoeverre andere vluchtelingen in Zwolle gebruik zullen maken van de voorzieningen van de opvanglocatie en welke dat dan eventueel zullen zijn.

In juni 2024 besloot het college om een onderzoek te starten naar mogelijkheden van vluchtelingenopvang in de gebiedsontwikkelingen. Dit werd in oktober 2024 omgezet in een directieopdracht en in december 2024 begon het onderzoek. Het duurde even om een geschikte opdrachtnemer te vinden. Gelijktijdig aan dit onderzoek werd kavel Z7 in de Tippe opgemerkt, en werd er een eerste scan uitgevoerd op de 7B's.

In februari 2025 werden de wethouder en burgemeester geïnformeerd over deze mogelijk kansrijke locatie. De overige collegeleden zijn in maart 2025 mondeling geïnformeerd over de locatie. Uit de verdere uitwerking van de 7B's bleek dat de locatie zo veel potentie had, dat deze op 27 mei 2025 ter besluitvorming aan het college werd voorgelegd.

Dat betekent dat we ook de communicatie rond de start van de verkenning hebben gecombineerd met die over het locatiebesluit. Daarmee verloopt ook de communicatie iets anders en hoort de omgeving nu voor het eerst van deze locatie.

We begrijpen dat mensen zich hierdoor overvallen kunnen voelen. Daarom hebben we de omgeving zo snel mogelijk na het besluit met een brief geïnformeerd en een online bijeenkomst en inloopbijeenkomst georganiseerd voor de buurt om uitleg te geven en gelegenheid te bieden geven voor vragen, zorgen en aandachtspunten.

Het is vooraf niet precies te zeggen wie er op de opvanglocatie zal wonen, omdat de samenstelling afhankelijk is van wie er op dat moment recht heeft op opvang. COA biedt opvang aan mensen die asiel aanvragen en van wie de aanvraag in behandeling wordt genomen door de IND. Wie recht heeft op opvang, móet worden opgevangen – het COA bepaalt dus niet wie er komt, maar voert uit wat wettelijk verplicht is.

Als we kijken naar vergelijkbare locaties, zoals die aan de Meeuwenlaan, zien we dat ongeveer een derde van de bewoners kinderen zijn onder de 18 jaar, meestal met één of twee ouders. Daarmee is een groot deel van de bedden bestemd voor gezinnen. Daarnaast zijn er plekken voor echtparen zonder kinderen en voor alleenstaanden – mannen en vrouwen. Sommige van hen wachten op gezinshereniging, anderen niet.

Het beeld dat een opvanglocatie vooral uit alleenstaande mannen zou bestaan, klopt dus niet. En belangrijker nog: als vrouwen en kinderen veilig in de opvang kunnen wonen, is er geen reden om aan te nemen dat de omgeving buiten de locatie onveilig zou zijn.

Omdat De Tippe bedoeld is als langdurige opvanglocatie, zal de samenstelling van bewoners in de loop van de tijd kunnen veranderen. Die verandering hangt samen met de instroom van vluchtelingen, die op zijn beurt weer beïnvloed wordt door ontwikkelingen in de wereld.

Kortom: de bewoners van de opvang zijn mensen die recht hebben op bescherming en tijdelijk onderdak. De samenstelling zal variëren, maar gezinnen met kinderen vormen doorgaans een belangrijk deel van de groep.

We gaan uit van 400 bewoners op deze locatie.

Het COA zorgt voor daginvulling van de vluchtelingen. De bewoners wonen en leven zelfstandig in een opvanglocatie. Ze doen hun huishouden en brengen hun kinderen naar school. Ook bereiden zij zich voor op hun toekomst met activiteiten of vrijwilligerswerk op de locatie. Meer informatie over de activiteiten op een opvanglocatie vindt u op de website van het COA.

In overleg met de onderwijsbesturen in Zwolle zal de gemeente gezamenlijk bepalen waar de kinderen en jongeren die op de opvanglocatie gaan wonen, onderwijs kunnen volgen. 

Op dit moment is daar nog geen beslissing over genomen, het vraagt om overleg tussen alle betrokken partijen, waaronder de betrokken onderwijsbesturen.

Als voorbeeld: kinderen die momenteel verblijven aan de Regionale Opvang Locatie aan de Meeuwenlaan volgen onderwijs op een nieuwkomersschool, de jongeren volgen voortgezet onderwijs bij de Internationale Schakelklas.

Alle minderjarige vluchtelingen zijn leerplichtig en moeten onderwijs volgen, COA zet hierop in en monitort de aanwezigheid net als de leerplichtambtenaar samen met de betrokken scholen. 

Volwassen asielzoekers mogen werken wanneer zij een BSN hebben, dit duurt minimaal zes maanden. Zowel de gemeente als het COA zet in op zo snel mogelijk integreren, het liefst via betaald werk. Wanneer betaald werk (nog) niet mogelijk is, wordt gericht op vrijwilligerswerk. Daarnaast zijn er op alle COA locaties verschillende programma’s voor zowel kinderen, jongeren, volwassen en ouderen. Ook is er begeleiding aanwezig. Meer hierover is te lezen op: COA - Begeleiding: voorbereiden op de toekomst | www.coa.nl

De Tippe zal een reguliere opvanglocatie worden voor gezinnen met of zonder kinderen, stellen of alleenstaanden. Het is geen locatie specifiek voor amv.

De gemeente heeft hier geen rol in. De opvanglocatie is bedoeld voor asielzoekers die moeten wachten tot over hun asielaanvraag is beslist of de algemene asielprocedure al hebben doorlopen, maar nog geen woning hebben toegewezen gekregen.Wie er opgevangen wordt is dus afhankelijk van wie in Nederland asiel heeft aangevraagd. Dit kan door ontwikkelingen in de wereld ook veranderen. 

Het aantal van 400 is een bewuste keuze om te zorgen voor goede kwaliteit en inpassing in de wijk. Wij zijn niet voornemens om dit aantal te verlagen.

De impact die het verblijf van vluchtelingen heeft op inwoners van een gemeente is heel verschillend. Direct omwonenden merken natuurlijk meer van hun aanwezigheid. Voor de overige inwoners zal dit beperkt blijven. De aanwezigheid van vluchtelingen wordt door iedereen verschillend ervaren. De opvanglocatie is onderdeel van de wijk. Zo zullen de mensen de buurt verkennen, doen zij boodschappen in de lokale supermarkt en zullen zij winkels bezoeken in het centrum. In de regel verlopen de contacten soepel en zonder noemenswaardige problemen. Inwoners kunnen ook zelf contact leggen met vluchtelingen; hen betrekken bij de dagelijkse gang van zaken én allerlei vrijetijdsbestedingen. 

Waar overlast wordt ervaren kan dit altijd direct worden gemeld bij de locatiemanager van de betreffende locatie. Ook zullen we voorafgaand aan de opening in overleg met omwonenden kijken welke afspraken er nodig zijn om zaken goed te regelen met elkaar. 

We begrijpen dat de komst van een opvanglocatie voor vluchtelingen onverwacht kan zijn en dat dit vragen oproept, zeker wanneer u net een kavel of woning heeft gekocht in de buurt. Het is logisch dat u zich afvraagt wat dit betekent voor de waarde van uw woning en of er sprake kan zijn van planschade. 

Er zijn de afgelopen jaren meerdere onderzoeken gedaan naar de effecten van opvanglocaties op woningwaarden. De meest recente onderzoeken die hiernaar zijn gedaan dateren uit 2016 (door Centraal Planbureau) en 2020 (door Kadaster in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam). Uit beide onderzoeken is gebleken dat de komst van een vluchtelingenopvang niet leidt tot een daling in de woningwaarde. Wel blijkt uit het onderzoek van het Kadaster dat in de directe nabijheid van een opvanglocatie een tijdelijke lichte daling van woningprijzen werd geconstateerd, maar dat dit geen blijvend effect was.  

Planschade is in dit geval niet aan de orde, omdat een vluchtelingenopvanglocatie past in de al vastgestelde bestemming.  

Er kan om planschade worden verzocht als er sprake is van nadeel als gevolg van een planologisch besluit. Zo'n planologisch besluit kan zijn een bestemmingsplan of een besluit om af te mogen wijken van een bestemmingsplan. In dit geval past de opvang rechtstreeks in het geldende bestemmingsplan Stadshagen II, De Tippe (vastgesteld door de raad op 25 mei 2021), dat sinds 1 januari 2024 onderdeel uitmaakt van het omgevingsplan van rechtswege. Er hoeft dus geen planologisch besluit te worden genomen om de opvang mogelijk te kunnen maken, alleen een omgevingsvergunning om het gebouw op te kunnen richten. In zo'n geval kan er niet om planschade worden verzocht. We begrijpen dat dit teleurstellend kan zijn en dat het onzekerheden met zich meebrengt. 

Nog voor de opening van een opvanglocatie, stelt het COA een overlegcommissie in: het omwonendenoverleg. De COA-locatiemanager, de wijkagent, de gemeente en andere buurtvertegenwoordigers zitten in deze commissie. Via dit overleg willen we onder meer ophalen wat er leeft zodat we daar tijdig op kunnen inspelen.

Dat is zeker ons streven. We vinden de leefbaarheid van de buurt ontzettend belangrijk en hoe we dit kunnen versterken is ook onderwerp van gesprek. We kijken met het COA en (toekomstige) buurtbewoners naar ruimte voor gedeelde voorzieningen. Welke voorzieningen en hoe we dit doen willen we graag samen met de op te richten klankbordgroep waarin belanghebbenden mee kunnen denken over de realisatie van de opvanglocatie uitwerken. 

Volgens het bestemmingsplan mag het gebouw zes bouwlagen hebben.

De gemeente Zwolle heeft deze plek in De Tippe aangewezen voor de realisatie van een vluchtelingenopvang.  Graag gaan we daarnaast samen met bewoners, ondernemers en andere betrokkenen, in overleg over hoe we dit zo goed mogelijk kunnen regelen samen. Er wordt een klankbordgroep opgericht met bewoners, ondernemers en andere betrokkenen. Deze groep denkt mee over het ontwerp en de inpassing van de opvanglocatie. Na opening zal een omwonendenoverleg worden samengesteld. Dit kunnen (deels) dezelfde mensen zijn als uit de klankbordgroep.

Wilt u graag meedenken in de klankbordgroep? U kunt uw interesse kenbaar maken door een e-mail te sturen naar vluchtelingen@zwolle.nl. We ontvangen daarbij graag uw naam, adres en contactgegevens. Dan informeren we u binnenkort over de werkwijze en wat dit eventueel voor u betekent. We streven naar een compacte groep, zodat we echt in gesprek kunnen gaan samen.

Uitzonderingen op het antispeculatiebeding zijn alleen toegestaan voor een zeer beperkt aantal redenen. De gemeente onderzoekt óf en op welke manier een oplossing geboden kan worden aan woningeigenaren die hun woning eerder willen verkopen. De verwachting is dat hierover in september meer duidelijkheid gegeven kan worden.

Deze kavel in De Tippe was eerder nog niet in beeld. Omdat we op korte termijn niet kunnen voldoen aan de taakstelling uit de Spreidingswet zijn we blijven zoeken naar andere locaties. Daarbij kwam De Tippe in beeld als een geschikte plek voor een permanente opvang. Deze locatie ligt in de buurt van OV en winkels en kan relatief snel ontwikkeld worden. Daarmee is deze plek zo kansrijk dat B en W hebben besloten deze locatie aan te wijzen. Een formele verkenning zou geen aanvullende informatie opleveren.   

Dat betekent dat we ook de communicatie rond de start van de verkenning hebben gecombineerd met die over het locatiebesluit. Daarmee verloopt ook de communicatie iets anders en hoort de omgeving nu voor het eerst van deze locatie. 

We begrijpen dat mensen zich hierdoor overvallen voelen. Daarom hebben we de omgeving zo snel mogelijk na het besluit met een brief geïnformeerd en een online bijeenkomst en inloopbijeenkomst georganiseerd voor de buurt om uitleg te geven en gelegenheid te bieden geven voor vragen, zorgen en aandachtspunten. 

We vinden de leefbaarheid van de buurt ontzettend belangrijk en hoe we dit kunnen versterken is ook onderwerp van gesprek. We kijken met het COA en (toekomstige) buurtbewoners naar ruimte voor voorzieningen en huisvesting van ondersteunende diensten, zoals sport- en speelvoorzieningen, lesruimte, bijeenkomstruimte die ook de wijk ten goede komen. Dat doen we door het oprichten van een klankbordgroep waarin belanghebbenden mee kunnen denken over de realisatie van de opvanglocatie.

We begrijpen dat deze keuze vragen oproept. In 2023 heeft de gemeenteraad besloten om in Zwolle ruimte te bieden voor de permanente opvang van 648 vluchtelingen, verdeeld over twee of drie locaties. Daarbij is geen maximumaantal per locatie vastgesteld.

We kiezen nu voor een grotere opvanglocatie op De Tippe met ruimte voor 400 mensen. Dit lijkt misschien een flinke stap, maar er zitten belangrijke overwegingen achter. Bij dit aantal is het voor COA haalbaar om goede, duurzame huisvesting te realiseren met voorzieningen die juist bijdragen aan rust, veiligheid en leefbaarheid, voor zowel bewoners als omwonenden.

Denk aan begeleiding op locatie, onderwijs, zorg, dagbesteding, en 24/7 aanwezigheid van beveiliging. Deze voorzieningen zijn bij kleinschalige opvang vaak moeilijk te organiseren, maar bij een grotere locatie kunnen ze wél goed worden neergezet. Juist daardoor kunnen we zorgen voor een kwalitatief goede plek, waar mensen tot rust kunnen komen en waar ook oog is voor de omgeving.

We willen benadrukken dat we met de locatie in De Tippe nog niet aan de volledige opgave van 648 opvangplekken voldoen. Daarom blijven we zoeken naar andere aanvullende locaties.

Het buurt-voor-buurtonderzoek is een periodiek onderzoek van de gemeente Zwolle waarin bewoners worden gevraagd naar hun ervaringen en beleving van hun buurt. Het gaat daarbij om onderwerpen als leefbaarheid, veiligheid, sociale samenhang, voorzieningen en vertrouwen in de overheid. De resultaten helpen de gemeente om per buurt inzicht te krijgen in wat er speelt en waar eventueel bijgestuurd moet worden. 

Het onderzoek wordt uitgevoerd via de vragenlijst die een steekproef van Zwolse inwoners ontvangt. De laatste editie van het onderzoek vond plaats in 2024. De resultaten worden openbaar gedeeld via de website van de gemeente Zwolle en vormen input voor beleid. Kijk voor meer informatie op de pagina over het buurt-voor-buurtonderzoek. 

De afspraken die de gemeente maakt met het COA worden vastgelegd in een bestuursovereenkomst. Hierin staan onder andere het maximum aantal opvangplekken, de duur van de opvang en afspraken over veiligheid, leefbaarheid en samenwerking met de buurt. 

Het COA is gebonden aan deze afspraken. De gemeente houdt hier toezicht op en blijft in gesprek met het COA over de uitvoering ervan. Als er aanleiding is om zaken bij te stellen, gebeurt dat altijd in overleg. Het COA kan dus niet eenzijdig besluiten om meer vluchtelingen op te vangen dan is afgesproken. 

Ja, we zijn ons zeer bewust van de zorgen die er in de buurt leven. We ontvangen op verschillende manieren signalen: via e-mails en brieven, reacties op het online formulier, gesprekken met inwoners én via onze partners in de wijk. Het gaat om een mix van aandachtspunten, zorgen en bezwaren, maar ook om ideeën en positieve reacties. Al deze signalen nemen we serieus.

We proberen de zorgen en vragen zo goed mogelijk te beantwoorden en geven ze een plek in het vervolgtraject. De opvang van vluchtelingen is een onderwerp dat veel losmaakt. Juist daarom vinden we het belangrijk om in gesprek te blijven met de buurt over hoe we dit op een zorgvuldige en passende manier kunnen organiseren. Na de zomer zullen wij verder in gesprek gaan met omwonenden, partners in de wijk en andere belanghebbenden.

Op de opvanglocatie is 24 uur per dag begeleiding en beveiliging aanwezig. De gemeente is verantwoordelijk voor de veiligheid in de openbare ruimte. Wij nemen onze verantwoordelijkheid en maken daarover afspraken met het COA, de politie en andere partijen.

Ook maken wij samen met het COA een beheerplan. Daarin staat hoe we ervoor zorgen dat mensen in de opvang en omwonenden prettig en veilig kunnen (blijven)wonen, hoe we omgaan met overlast en wat we doen om dit tot een minimum te beperken. We nemen hierin de input mee die we ophalen tijdens bijeenkomsten en de nog op te richten klankbordgroep. Ook maken we gebruik van ervaringen bij andere locaties in de gemeente Zwolle en bij andere gemeenten. 

Het is belangrijk om hier goede afspraken met elkaar over te maken, zowel voor de opening van de opvanglocatie als in de dagelijkse praktijk. We stellen samen met de klankbordgroep een beheerplan op waarin (sociale) veiligheid uitgebreid aan de orde komt. Hierbij kan gedacht worden aan een inloopspreekuur voor omwonenden of soortgelijk contactmoment. Op het moment dat de locatie opent is deze 24/7 bereikbaar voor omwonenden. Bij grote overlast of calamiteiten is de politie verantwoordelijk voor de openbare orde. 

In een beheerplan staat opgenomen:  

• Veiligheid en incidenten in de opvanglocatie, 
• Beveiliging van de locatie
• Calamiteiten en verstoringen
• Leefbaarheid en veiligheid in de openbare ruimte van de wijk 
• Verkeersveiligheid en looproutes
• Overlast (en hoe te handelen bij overlast) 
• Overleggen en communicatie

Om opvanglocaties veilig en leefbaar te houden, gelden er huisregels die asielzoekers in alle azc's moeten naleven. Overtreden bewoners de regels? Dan neemt het COA maatregelen. Lees meer over deze maatregelen op de site van het COA. 

COA heeft daarnaast het programma “overlast regulier”. Dit programma is bedoeld om azc’s nog veiliger te maken. Voor bewoners, medewerkers, en zeker ook voor de mensen die in de buurt wonen. Daarbij gaat het om veiligheid in cijfers - het terugdringen van het aantal gevallen van geweld en agressie - én om subjectieve veiligheid. Ofwel: hoe ervaren mensen de sfeer? Kijk voor meer informatie op de site van het COA. 

Graag gaan we daarnaast samen met bewoners, ondernemers en andere betrokkenen, in overleg over hoe we dit zo goed mogelijk kunnen regelen samen. Na de zomer organiseren we gesprekken met de buurt. Ook wordt er een klankbordgroep opgericht met bewoners, ondernemers en andere betrokkenen. Deze groep denkt mee over het ontwerp en de inpassing van de opvanglocatie. Na opening zal een omwonendenoverleg worden samengesteld. Dit kunnen (deels) dezelfde mensen zijn als uit de klankbordgroep.

Wilt u graag meedenken in de klankbordgroep? U kunt uw interesse kenbaar maken door een e-mail te sturen naar vluchtelingen@zwolle.nl. We ontvangen daarbij graag uw naam, adres en contactgegevens. Dan informeren we u binnenkort over de werkwijze en wat dit eventueel voor u betekent. We streven naar een compacte groep, zodat we echt in gesprek kunnen gaan samen.

In deze fase hebben we ervoor gekozen om vooral direct omwonenden van de betreffende kavel in De Tippe te benaderen met een brief en uit te nodigen voor een inloopbijeenkomst. Dit doen we bewust, zodat we de bijeenkomst behapbaar houden en echt de tijd kunnen nemen om met deze groep mensen in gesprek te gaan. We hebben gekeken wie in de directe omgeving iets zou kunnen merken van een opvanglocatie, bijvoorbeeld vanwege de ligging dichtbij of looproutes richting voorzieningen zoals winkelcentra. Op basis daarvan hebben we ruim 600 adressen geselecteerd en aangeschreven.

We kiezen in deze fase voor een online bijeenkomst om zoveel mogelijk mensen te informeren over het besluit en wat dit betekent. Een online bijeenkomst biedt huidige en toekomstige bewoners iets meer flexibiliteit en mogelijkheden om deel te nemen. Ook kan de uitzending achteraf teruggekeken worden op een moment naar keuze. 

Een groep van ruim 600 direct-omwonenden heeft daarnaast een brief ontvangen met een uitnodiging voor een inloopbijeenkomst. We kiezen ervoor deze groep wat kleiner te houden, zodat we de bijeenkomst behapbaar houden en echt de tijd kunnen nemen om met deze groep mensen in gesprek te gaan. We hebben gekeken wie in de directe omgeving iets zou kunnen merken van een opvanglocatie, bijvoorbeeld vanwege de ligging of looproutes richting voorzieningen zoals winkelcentra. Op basis daarvan hebben we ruim 600 adressen geselecteerd en aangeschreven.

In september organiseren we nieuwe gesprekken, waar ook andere bewoners zich voor kunnen aanmelden. 

Het is op dit moment niet mogelijk om officieel bezwaar te maken tegen de ontwikkeling van een opvanglocatie in De Tippe. Het is aan het college van burgemeester en wethouders en uiteindelijk de gemeenteraad om een besluit over de locatie te nemen. 

Het COA zal, als er besloten wordt tot realisatie, op termijn een (omgevings)vergunning moeten aanvragen voor de bouw van de opvanglocatie. Zoals in ieder vergunningstraject is er na verstrekking van de vergunning een termijn van 6 weken waarin u bezwaar kan maken tegen de vergunningverlening.  Wilt u op de hoogte blijven van de voortgang? Dan kunt u zich abonneren op berichten over uw buurt via de website van de gemeente of website van de overheid (overheid.nl). Op die manier ontvangt u automatisch bericht zodra de vergunningsaanvraag gepubliceerd wordt.

Er was geen openbare chat die voor iedereen zichtbaar is, maar iedere deelnemer kon in een directe chat met de gemeente vragen indienen. Waar mogelijk hebben we die rechtstreeks beantwoord. Door de hoeveelheid vragen en reacties was het helaas niet mogelijk om tijdens de uitzending iedereen van een reactie of antwoord te voorzien. Daarom vullen wij deze lijst met vragen en antwoorden de komende tijd aan.

We begrijpen dat dit onderwerp veel losmaakt en dat mensen graag hun mening willen delen of vragen willen stellen. Tegelijkertijd weten we dat het gesprek over vluchtelingenopvang soms gepaard gaat met veel emotie en helaas ook met vervelende of kwetsende reacties.

Ons doel was om informatie te geven over de plannen, vragen te beantwoorden die we tot nu toe hebben ontvangen, en nieuwe vragen op te halen die leven in de buurt. Een open chat zou, door de hoeveelheid berichten, kunnen afleiden van het gesprek dat we tijdens de online bijeenkomst wilden voeren. Door de chat niet openbaar te maken, konden we dit op een zorgvuldige en overzichtelijke manier doen.

Daarnaast merken we dat sommige mensen liever anoniem een vraag stellen. Door de chat niet openbaar te maken en ook te werken met vooraf ingestuurde vragen en een vragenformulier, wilden we ruimte geven aan ieders stem, ook die van mensen die zich minder snel uitspreken in een openbare chat.

Het college en de gemeenteraad zijn verantwoordelijk voor het bepalen van de locaties voor de opvang van vluchtelingen. Dit is geen eenvoudige maar wel noodzakelijke afweging.

Bij het maken van die keuze kijken we zorgvuldig naar verschillende aspecten: de kenmerken van de buurt en wijk, de ervaringen die we op andere plekken in Zwolle hebben opgedaan en de punten die inwoners eerder hebben ingebracht tijdens de stadsbrede participatieronde. Die inzichten nemen we mee in onze afweging.

Hoewel inwoners dus niet meebeslissen over de keuze van de locatie, vinden we het wél belangrijk om samen met de buurt te bespreken hoe we de opvang op een goede manier kunnen organiseren. Daarover gaan we graag in gesprek.

Voordat we de opvanglocatie voor vluchtelingen gaan bouwen en openen, willen we in overleg met een klankbordgroep met bewoners, COA, gemeente en andere stakeholders in kaart brengen wat er nodig is om dit zo zorgvuldig mogelijk te regelen – mét oog voor de omgeving. Samen met de klankbordgroep willen we onder andere bespreken:

• Welke zorgen, aandachtspunten en ideeën zijn er in de buurt voor de opvanglocatie en de bewoners?

• Welke afspraken zijn er nodig? Bijvoorbeeld met het COA en de buurt over leefregels en verantwoordelijkheden.

• Wat zijn de ideeën of wensen van de buurt over de buitenruimte van de opvanglocatie en welke voorzieningen kunnen we mogelijk delen met de buurt?

• Hoe houden we structureel contact met omwonenden voor en na de opening van een opvanglocatie.

De klankbordgroep heeft een adviserende rol. Dat betekent dat de groep gevraagd en ongevraagd adviezen kan geven aan de gemeente en het COA over zaken die spelen rondom de opvanglocatie. De gemeente neemt deze adviezen serieus en betrekt ze waar mogelijk bij de besluitvorming. Tegelijk blijft het college verantwoordelijk voor het uiteindelijke beleid en de uitvoering.

De klankbordgroep is géén formeel besluitvormend orgaan, maar een plek waar bewoners, gemeente, COA en andere stakeholders op een constructieve manier met elkaar in gesprek gaan.

Met alleen een opvanglocatie in De Tippe zijn we er nog niet. Daarom verkennen we op dit moment ook andere locaties, zoals:

• Een kavel aan de Professor Feldmannweg in Zwolle-Zuid. Het COA heeft aangegeven deze locatie niet te willen/kunnen ontwikkelen voor opvang. We onderzoeken de mogelijkheid voor een Duurzame Gemeentelijke Opvang (DGO) op deze plek. Een DGO is een opvanglocatie die een gemeente zelf inricht en beheert voor de opvang van asielzoekers of statushouders, in samenwerking met of onder toezicht van het COA. 
• Een pand aan de Rijnlaan 25 in de Aa-landen; dit pand is nu al in gebruik als tijdelijke opvang van statushouders. De gemeente was al een verkenning gestart naar de mogelijkheden voor een permanente opvanglocatie voor vluchtelingen en wil nu ook onderzoeken of op deze plek alleenstaande minderjarige vluchtelingen (amv) opgevangen kunnen worden. 

Daarnaast blijven we verder zoeken naar andere aanvullende locaties verspreid over de stad. 

Het kabinet is demissionair na het vertrek van de PVV. De Spreidingswet is nog niet ingetrokken. We moeten ons als gemeente daarom nog steeds aan deze wet houden. 

Ook als er geen Spreidingswet is, blijven we in Zwolle onze verantwoordelijkheid nemen in het opvangen van vluchtelingen. Er is nog steeds een groot opvangtekort in Nederland. 

Volgens het meest recente verdeelbesluit van december 2024 hebben we in Zwolle opvangplekken nodig voor 648 vluchtelingen. We zijn op zoek naar meerdere locaties verspreid over de stad om deze mensen op te vangen. 

Deze locatie is verkocht aan een ontwikkelaar en pas na 2029 beschikbaar. Daarom is deze niet geschikt als permanente opvanglocatie voor de opgave die we nu als Zwolle hebben.

De opvang aan de Meeuwenlaan is tijdelijk en loopt uiterlijk tot 1 februari 2027 (indien verlengd). De Rijnlaan 25 is nu al in gebruik als tijdelijke opvang van statushouders en wordt momenteel onderzocht als mogelijke permanente locatie voor kleinschalige opvang of amv-opvang.

Op dit moment zijn de Rijnlaan 25 en een kavel aan de Professor Feldmannweg in onderzoek. Het is nog niet zeker of deze geschikt zijn als permanente opvangplek. Zelfs als ze geschikt zijn, dan zijn er nog andere plekken nodig om vluchtelingen op te kunnen vangen. Om deze reden blijven wij in de hele stad verder zoeken naar plekken voor vluchtelingenopvang. 

We horen dit vaker rond de opvang van vluchtelingen. In de praktijk geven vluchtelingen in Zwolle tot nu toe eigenlijk geen overlast. Er is al een tijdje een opvanglocatie aan de Meeuwenlaan. Daar zijn (bijna) nooit problemen. Dat zeggen ook de politie en de handhavers van de gemeente. En ook  onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen laat zien dat rond opvanglocaties weinig grote problemen zijn. 

Bij nieuwe opvanglocaties zorgen we ervoor dat we in gesprek blijven met omwonenden. En dat zij met vragen en zorgen ergens terecht kunnen. Uiteraard vinden we de veiligheid heel belangrijk, van de buurt én van de mensen die in de opvanglocatie gaan wonen.

Een asielzoeker is iemand die asiel heeft aangevraagd. Hij of zij vraagt om bescherming als vluchteling en wacht op de beslissing van de overheid. Zolang de asielprocedure loopt, hebben asielzoekers het recht om in het land te blijven. 

Asielzoekers worden statushouders (of vergunninghouders) op het moment dat ze een verblijfsvergunning krijgen. 

Iedere gemeente in Nederland heeft een wettelijke verplichting om statushouders te huisvesten. Asielzoekers die in Zwolle worden opgevangen worden niet automatisch aan Zwolle gekoppeld als ze een status krijgen. Ze kunnen ook elders in Nederland huisvesting krijgen.  Gemeenten moeten zorgen voor passende woonruimte voor statushouders en ervoor zorgen dat statushouders hun verplichte inburgeringstraject kunnen doorlopen. Statushouders hebben dezelfde rechten en plichten als Nederlanders.

We weten nu nog niet welke mensen in de opvang komen. Wel weten we dat op dit moment de meeste vluchtelingen  afkomstig zijn uit Jemen, Syrië en Eritrea. De asielzoekers uit deze landen hebben allen grote kans om een verblijfsvergunning te krijgen.

Statushouders hebben dezelfde rechten en plichten als Nederlanders en mogen volledig werken. Asielzoekers zonder verblijfsvergunning mogen ook betaald werken. Kijk voor meer informatie op de website van de Rijksoverheid

De val van het kabinet verandert niets aan de opgave, er is nog steeds behoefte aan opvangplekken in ons land. Als gemeente willen we daaraan onze bijdrage leveren. 

En de Spreidingswet is nog niet ingetrokken en blijft voorlopig van kracht. We hebben daarmee de wettelijke verplichting om opvangplekken te realiseren volgens het bijbehorende verdeelbesluit. 

En ook als er geen Spreidingswet is, blijven we in Zwolle onze verantwoordelijkheid nemen in het opvangen van vluchtelingen. Er is nog steeds een groot opvangtekort in Nederland. Op dit moment zijn er 96.000 opvangplekken nodig. Dit zijn plekken voor mensen die nu in Nederland zijn en een plek nodig hebben. 

Staat het antwoord op je vraag hier niet bij? Neem gerust contact met ons op via vluchtelingen@zwolle.nl.

Nee, vluchtelingen die in een opvanglocatie (zoals een AZC of kleinschalige opvang) verblijven, maken in principe géén gebruik van de huisartsen in de wijk. Zij ontvangen huisartsenzorg via de landelijke organisatie Gezondheidszorg Asielzoekers (GZA), een speciaal opgerichte huisartsenpraktijk voor asielzoekers die onderdeel is van Arts en Zorg.

GZA is aanwezig op het AZC en werkt met: een huisarts, een praktijkverpleegkundige, een praktijkondersteuner voor geestelijke gezondheidszorg (POH-GGZ) en een praktijkassistent.

Deze zorgverleners zijn getraind in het omgaan met taal- en cultuurverschillen. De mate van aanwezigheid hangt af van de grootte van de opvanglocatie. In grote opvanglocaties als gepland is in De Tippe is dagelijks iemand aanwezig. In kleinere of kleinschalige opvanglocaties gaan bewoners – indien nodig – naar een nabijgelegen AZC voor huisartsenzorg.

Kijk voor meer informatie op de site van het COA.