Energieneutraal en aardgasvrij in 2050

Hoe het er voor staat met energiebesparing en CO2-reductie in Zwolle zie je in de Energiemonitor, een online monitor die data haalt uit de landelijke klimaatmonitor. Elk jaar maken we daarvan een samenvatting voor inwoners en de gemeenteraad.

De gemeenteraad heeft een Energiegids vastgesteld om voorstellen voor grootschalige opwek, dus het opwekken van duurzame energie voor veel mensen tegelijk, te kunnen toetsen. Onze aanpak voor de energietransitie staat in het rapport 'Plan van aanpak 2018-2022'. Deze wordt regelmatig geactualiseerd, voor het laatst in 2020.

Zwolle aardgasvrij

We willen in 2050 een aardgasvrije en energieneutrale stad zijn. Dit betekent dat we de uitstoot van CO2 gaan verminderen. Teveel CO2 zorgt ervoor dat de temperatuur op aarde stijgt. Dat zorgt voor onomkeerbare veranderingen in ons klimaat die een gevaar vormen voor onszelf als mens. Voorbeelden van veranderingen in het klimaat zijn meer hevige stormen, langdurige droogte of juist zware regenval die weer overstromingen veroorzaakt. Het gebruik van fossiele brandstoffen als kolen en aardgas brengt veel CO2 in de lucht. Om minder CO2 uit te stoten moeten we dus andere energiebronnen dan gas en kolen gaan gebruiken voor het verwarmen van woningen, water en om op te koken. Kortweg noemen we dit: aardgasvrij worden.

De gemeente is voortrekker voor Zwollenaren in de weg naar een aardgasvrije stad. Omdat dit een lange en ingewikkelde weg is en we nog niet alle antwoorden kennen, noemen we dit een transitie. In 2020 heeft de gemeenteraad de Transitievisie Warmte vastgesteld als startpunt voor een aardgasvrije stad.

Op dit moment komt het grootste deel van de warmte in woningen, bedrijfspanden en andere gebouwen in Zwolle uit aardgas. Van de 55.000 woningen in Zwolle is het merendeel nog aangesloten op aardgas. Om in 2050 een aardgasvrije stad te zijn, is het nodig dat 1500 woningen per jaar van het aardgas afgaan.

Warmte en energie die je niet gebruikt, hoef je niet op te wekken. De eerste stap is dus om energie te besparen. Dat doe je bijvoorbeeld door lampen en apparaten uit te doen als je ze niet nodig hebt en korter te douchen. Dat gaat over aanpassen van gedrag. Een volgende stap is het isoleren van je huis. Advies en kennis helpen hierbij. Het Duurzaam Bouwloketexterne-link-icoon geeft hier gratis onafhankelijke informatie over. In het isoleren van huurwoningen hebben de woningcorporaties een belangrijke rol. Handige tips over energie besparen vind je ook op www.milieucentraal.nlexterne-link-icoon.

Een belangrijke vraag is welke alternatieven er in Zwolle zijn voor aardgas? Om CO2-uitstoot te verminderen zijn duurzame bronnen voor de productie van warmte nodig. Dat betekent elektriciteit opgewekt met zon, wind of waterkracht. Warmte kunnen we ook halen uit de bodem (geothermie) of oppervlaktewater (aquathermie). En tot slot kunnen duurzame gassen (bijvoorbeeld biogas) op den duur aardgas gaan vervangen. Welke warmteoplossing waar het beste is, hangt helemaal af van de beschikbare bronnen en het type woning.

De gemeente onderzoekt op dit moment per wijk welke oplossingen daar het meest passend zijn en legt dat vast in de zogenaamde bronnenstrategie. In de Transitievisie Warmte zit een kaart waarop per wijk staat aangegeven wat de meest waarschijnlijke techniek is voor aardgasvrij wonen en werken.

Om tot de juiste oplossingen voor aardgasvrij wonen te komen, werkt de gemeente samen met veel partijen in de stad. Belangrijk is om zo goed mogelijk gebruik te maken van de beschikbare bronnen, zodat zoveel mogelijk inwoners en ondernemers straks betaalbare duurzame warmte kunnen gebruiken.

We kiezen daarom voor een aanpak per gebied. Stap voor stap, en wijk voor wijk. De gemeente maakt daar de komende jaren samen met bewoners, woningcorporaties en instellingen plannen voor.

De wijk Berkumexterne-link-icoon is hier al een paar jaar mee bezig en is door het Rijk aangemerkt als Nationale Proeftuin om ervaring op te doen met de werkwijze. Holtenbroek/Aa-landen zijn de eerstvolgende wijken die aan de beurt zijn om aardgasvrij te worden, omdat hier dichtbij een geothermiebron is gevonden die mogelijk aardwarmte levert waar de wijken mee verwarmd kunnen worden.

Regionale Energiestrategie (RES)

De regering in Den Haag heeft de gemeenten opdracht gegeven om een plan te maken hoe ze in hun eigen regio samen duurzame energie kunnen opwekken.

De gemeente Zwolle zit met 10 buurgemeenten, de provincie Overijssel, 4 waterschappen en 3 netbeheerders en maatschappelijke organisaties in de regio West-Overijssel. Samen hebben we een Regionale Energie Strategie (kortweg RES) gemaakt. Hierin leggen we onze afspraken vast. Deze strategie beschrijft hoe wij vanuit onze regio met zon en wind kunnen bijdragen aan de landelijke opwek van voldoende duurzame energie. Ook zoeken we naar duurzame warmtebronnen als alternatief voor het aardgas waarmee we onze huizen en gebouwen verwarmen. We werken daarbij over de gemeentegrenzen heen.

Kijk dan op de website van RES West-Overijsselexterne-link-icoon.